Ἐὰν τὸ οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας τὸ παρομοιάσουμε μὲ ἕναν ναὸ ποὺ ἔχει στύλους, ὁ πιὸ γερὸς στῦλος θὰ λέγαμε, ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ ἰσχυροὺς στύλους ἦταν ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. «Στῦλος γέγονας Ὀρθοδοξίας». Πολὺ ἐπιβλητικὴ φυσιογνωμία.

Νὰ δοῦμε λίγο τὰ βιογραφικά του. Γεννήθηκε τὸ 295 στὴ μεγάλη ἑλληνικὴ πόλι τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀπὸ χριστιανοὺς γονεῖς. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ἦταν μέσα στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Κάποτε, παίζοντας ἐκεῖ δίπλα στὸν Νεῖλο μὲ κάτι ἄλλα παιδιά, βρῆκαν ἕνα ἀβάπτιστο παιδὶ καὶ κάνανε κανονικὰ τὴν τελετὴ τῆς βαπτίσεως. Κι ὅταν τὸ πληροφορήθηκε ὁ πατριάρχης ὁ Ἀλέξανδρος, ἀναγνώρισε τὸ βάπτισμα.

Καθὼς προχωρεῖ σὲ νεανικὴ ἡλικία, σπουδάζει θεολογικὰ καὶ φιλοσοφικά. Ἡ Ἀλεξάνδρεια εἶχε περίφημες σχολὲς καὶ μποροῦσε ὅποιος εἶχε ὄρεξι νὰ μορφωθῆ. Στὴ νεανικὴ του ἡλικία εἶχε πνευματικὴ σχέσι μὲ τὸν Μέγα Ἀντώνιο καὶ ἐκεῖ στηριζότανε ἡ πνευματική του ἀνάπτυξι.Ἔγινε ἀναγνώστης τῆς Ἐκκλησίας  καὶ σὲ ἡλικία 23 χρονῶν χειροτονήθηκε διάκονος ἀπὸ τὸν πατριάρχη Ἀλέξανδρο. Στὴν ἡλικία τῶν 25 ἐτῶν εἶχε συγκληθῆ ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Ὅπως γνωρίζετε, ἐδόθηκε μεγάλη μάχη μὲ τὸν Ἄρειο καὶ ὁ νεαρὸς διάκονος κατετρόπωσε τὸν Ἄρειο.

Ὅταν φθάνη στὴν ἡλικία τῶν 33 ἐτῶν, ὁ πατριάρχης Ἀλέξανδρος πεθαίνει. Ὁ θρόνος τῆς Ἀλεξανδρείας χηρεύει. Καὶ ὁ λαὸς ἐπίεζε τόσο πολὺ τὴν κατάστασι, ὥστε, παρόλο ποὺ ἦταν νέος στὴν ἡλικία, τὸν ἔκαναν πατριάρχη Ἀλεξανδρείας. Ὡς πατριάρχης ἦταν στὸν θρόνο 46 ἔτη. Ξεκίνησε λοιπὸν τὸ ἔργο του, νὰ περιοδεύη στὴν ἐπαρχία του, νὰ ὀργανώνη τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωή, νὰ ἐπεκτείνη τὸν Χριστιανισμὸ στὴν Ἀλεξάνδρεια, νὰ ἐγκαθιστᾶ ἐπισκόπους, νὰ συγκροτῆ συνόδους καὶ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ἱεραποστολὴ εἰδωλολατρικῶν χωρῶν. Παραδείγματος χάριν, ἡ Αἰθιοπία ἦταν στὴν εἰδωλολατρία καὶ ἔστειλε τὸν ἐπίσκοπο Φρουμέντιο καὶ ἵδρυσε χριστιανικὴ Ἐκκλησία στὴν Αἰθιοπία.

Ἡ ἀρχιεραρχία του κάθε ἄλλο παρὰ ἀκίνδυνη καὶ ἥσυχη ἦταν. Ἀντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα. Τὰ προβλήματα ξεκινούσανε βασικὰ ἀπὸ τὸν ἀρειανισμό. Καὶ ἐπικεντρώνονταν στὴ λέξι «ὁμοούσιος». Γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ὁ Υἱὸς εἶναι ὁμοούσιος μὲ τὸν Πατέρα, δηλαδὴ αἰώνιος εἶναι ὁ Πατέρας, αἰώνιος καὶ ὁ Υἱός, παντοκράτορας ὁ Πατέρας, παντοκράτορας καὶ ὁ Υἱὸς κλπ. Οἱ ἀρειανοὶ ἔλεγαν ὅτι ὁ Υἱὸς εἶναι κτίσμα, ὅπως λένε σήμερα οἱ μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ.

Ἀντιμετώπισε στὰ χρόνια τῆς ἀρχιεραρχίας του διωγμοὺς ἀπὸ τὴν πολιτεία ἀπὸ τέσσερεις αὐτοκράτορες. Πέντε φορὲς ἐγνώρισε τὴν ἐξορία. Ἀπὸ τὰ 46 ἔτη τῆς ἀρχιεραρχίας του τὰ 17 τὰ πέρασε στὴν ἐξορία. Στὴν ἀρχὴ ἐξορίστηκε πολὺ μακριά. Ἔφτασε στὴ Γαλλία, στὰ Τρέβηρα τῆς Γαλλίας, ὅπου ἔμεινε πάνω ἀπὸ δύο χρόνια. Κατόπιν ἐπὶ ἐννέα χρόνια ἤτανε στὴ Ρώμη, ὅπου τὸν ἐτίμησαν πολύ. Στὴ συνέχεια, τρίτη ἐξορία εἶναι στὴ βαθειὰ ἔρημο, στὴν ἔρημο τῆς Αἰγύπτου. Δὲν μποροῦσαν νὰ τὸν βροῦν μὲ καμμία δύναμι. Κατόπιν ἔχουμε μία σύντομη ἐξορία ἀπὸ τὸν Παραβάτη Ἰουλιανό, ἤτανε σύντομη, διότι τὸν βρῆκε ὁ θάνατος τὸν Ἰουλιανό, καὶ στὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἔχουμε πάλι μία πολὺ σύντομη πάλι ἐξορία ἀπὸ τὸν Οὐάλη.

Ἀντιμετώπισε δυσκολίες  ἀπὸ τὶς συνόδους ποὺ ἔκαναν οἱ ἀρειανοὶ καὶ τὸν καθαιροῦσαν. Ἀντιμετώπισε φοβερὲς συκοφαντίες. Τὸν συκοφάντησαν ὅτι ἦταν ἀνήθικος. Μάλιστα σὲ μία σύνοδο στὴν Τύρο τὸ 335 οἱ ἀρειανοὶ εἴχανε σκηνοθετήσει καὶ μιὰ ἱστορία. Πῆγε μιὰ γυναῖκα μέσα νὰ πῆ ὅτι «Αὐτὸς εἶναι ποὺ μὲ διέφθειρε». Τὸν συκοφάντησαν ὡς μάγο. Μάλιστα ἔλεγαν ὅτι εἶχε κόψει κι ἕνα χέρι, γιὰ νὰ κάνη μαγεῖες καὶ προσδιόριζαν ἀπὸ ποιόν εἶχε κόψει τὸ χέρι. Τὸν συκοφαντοῦσαν ὅτι κάνει στάσι ἐναντίον τοῦ αὐτοκράτορος, διοργανώνει ἐπανάστασι καὶ ἐμποδίζει τὸ σιτάρι ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο νὰ πάη στὴν Κωνσταντινούπολι. Τὸν ἐπίεζαν ἀφάνταστα οἱ αὐτοκράτορες νὰ ὑπογράψη ἀρειανικὰ σύμβολα. Πολλοὶ μεγάλοι ὑπέκυψαν, αὐτὸς ἔμεινε ἀλύγιστος.

Ὅταν ἦταν στὴν ἡλικία τῶν 63 ἐτῶν, εἶχε μιὰ μεγάλη θλῖψι, διότι πέθανε, ἐκοιμήθη ὁ Μέγας Ἀντώνιος. Ὁ ὁποῖος Μέγας Ἀντώνιος στὴ διάρκεια ποὺ ἐταλαιπωρεῖτο ἡ Ἀλεξάνδρεια καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος καὶ συγκεκριμένα δύο φορὲς ποὺ τὰ πράγματα ἔγιναν πολὺ δύσκολα, ἐγκατέλειψε τὸ ἐρημητήριο καὶ κατέβηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια νὰ ἐνισχύση τοὺς ὀρθοδόξους.

Ὅταν ἐγύριζε ἀπὸ τὶς ἐξορίες, τοῦ ἔκαναν συγκινητικὴ ὑποδοχή. Λουλούδια, ροῦχα, προικιὰ στοὺς δρόμους, τάπητες, φωταγώγησι πόλεων, σὰν τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων ποὺ ὑποδέχτηκαν τὸν Χριστὸ στὰ Ἱεροσόλυμα.

Βλέπουμε λοιπὸν πόσο ἀγαπήθηκε ἀπὸ τὸ ποίμνιό του ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Λίγοι ποιμένες ἀγαπήθηκαν τόσο πολύ. Προχωρεῖ λοιπὸν στὰ χρόνια καὶ φτάνει στὴν ἡλικία τῶν 78 ἐτῶν. Βρισκόμαστε στὸ ἔτος 373 μ.Χ. καὶ βρισκόμαστε στὶς 2 Μαΐου. 2 Μαΐου ἔχουμε τὴν κοίμησι τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Πατρὸς τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ἦταν ἕνα φῶς, ἕνα φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἤτανε γεμᾶτος ἀπὸ ἀρετές. Σὲ μιὰ ὁμιλία του ὁ ἅγιος Γρηγόριος εἶπε, μᾶλλον ἄρχισε τὴν ὁμιλία του «Ἀθανάσιον ἐπαινῶν ἀρετὴν ἐπαινέσομαι». Ἦταν λέει τὸ ἴδιο ὁ Ἀθανάσιος κι οἱ ἀρετές. Εἶχε καὶ μία χάρι ἀπὸ τὸν Θεό, νὰ σαγηνεύη τὰ πλήθη. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος πάλι λέει ὅτι ἔμοιαζε μὲ τὸν μαγνῆτιν λίθον. Μαγνήτιζε τὰ πλήθη. Ἂν ὁ Ἰουλιανὸς τὸν ἐξώρισε, τὸν ἐξώρισε, διότι μαγνήτιζε τοὺς εἰδωλολάτρες τῆς Ἀλεξανδρείας καὶ τοὺς ἔκανε Χριστιανούς.

Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος μᾶς ἄφησε καὶ ὑπέροχα συγγράμματα. Μέσα στὰ συγγράμματά του βλέπουμε ὅτι ἐγνώριζε ἄριστα τὴν Ἁγία Γραφή. Μᾶς ἄφησε ἕνα σπουδαῖο σύγγραμμα, τὸ «Περὶ ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου» ποὺ εἶναι συγκινητικὸ ὅτι τὸ ἔγραψε σὲ νεαρὴ ἡλικία. Καὶ δεῖτε τί γερὸ μυαλὸ ποὺ ἦταν. Μᾶς ἄφησε κι ἕνα ὡραῖο σύγγραμμα «Βίος τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου». Ὅ,τι διαβάζουμε γιὰ τὸν Μέγα Ἀντώνιο κατὰ ἐνενήντα τοῖς ἑκατὸ εἶναι εἰλημμένα ἀπὸ τὸν βίο του ποὺ ἔγραψε ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Μᾶς ἄφησε καὶ σπουδαῖα ἔργα «Κατ’ Ἀρειανῶν», τὰ ὁποῖα εἶναι χρήσιμα καὶ  σήμερα, διότι ἀναιροῦν τὰ ἐπιχειρήματα τῶν αἱρετικῶν, πρῶτα τῶν ἀρειανῶν, σήμερα τῶν ἰεχωβιτῶν ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι κτίσμα, δηλαδὴ εἶναι παρακατιανός, δὲν εἶναι ἴσος μὲ τὸν Πατέρα. Ἐμεῖς λέμε ὅτι ἀπὸ τὸ πρόβατο γεννᾶται πρόβατο, ἀπὸ τὸ πτηνὸ γεννᾶται πτηνό, ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο γεννᾶται ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸν Θεὸ γεννᾶται Θεός, δὲν γίνεται διαφορετικά. Καὶ σ’ αὐτὸ τὸ βιβλίο «Κατ’ Ἀρειανῶν» πέφτουν ὅλα τὰ ἐπιχειρήματα.

Τελειώνοντας νὰ ποῦμε ὅτι μέσα στὴν Ἐκκλησία τὸ κῦρος τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου εἶναι μεγάλο. Ἔχει χαρακτηρισθῆ Οἰκουμενικὸς Διδάσκαλος. Εἶναι σύμβολο ἀγωνιστικότητος. Τοῦ ἔχουνε δώσει ἕναν χαρακτηρισμό, ποὺ εἶναι γενικὰ ἀποδεκτὸς ἀπὸ ὅλους, ὅτι εἶναι ὁ ἡρωϊκότερος τῶν ἁγίων καὶ ὁ ἁγιώτερος τῶν ἡρώων. Κύματα πολλὰ χτύπησαν ἐπάνω του ἀλλ’ αὐτὸς ἤτανε βράχος ἀκλόνητος. Δὲν τὸν ἔρριξαν κάτω οὔτε οἱ διωγμοὶ οὔτε οἱ ἀπόπειρες δολοφονίας οὔτε οἱ συκοφαντίες οὔτε οἱ ἐξορίες ἀπὸ τέσσερεις αὐτοκράτορες οὔτε οἱ διωγμοὶ ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀπὸ τοὺς ἐθνικοὺς τῆς Ἀλεξανδρείας, ἀπὸ τοὺς ἀρειανούς, ἀπὸ τοὺς σχισματικούς, ἀπὸ ὅλους τοὺς ὀπαδοὺς τοῦ ψεύδους.

Μεγάλη μορφὴ ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος, μεγαλειώδης προσωπικότητα, ἡρωϊκὴ προσωπικότητα. Ἀπὸ τὸ μεγαλεῖο του, ἀπὸ τὶς ἀρετές του, ἀπὸ τὴν ἀγωνιστικότητά του εἴθε κάτι νὰ πάρουμε κι ἐμεῖς. Σὰν προστάτης τῆς ἐνορίας τοῦ Μαρκοπούλου νὰ τὴν εὐλογῆ ἰδιαίτερα καὶ νὰ τὴν προστατεύη κι ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε ἀπὸ γειτονικὲς ἐνορίες νὰ συμμετέχουμε στὴ χαρὰ καὶ σὲ ὁποιαδήποτε ὁμαδικὴ ἐκδήλωσι εἶναι ἀφιερωμένη στὸν μεγάλο αὐτὸν Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας, τὸν Οἰκουμενικὸ Διδάσκαλο, τὸν ἁγιώτερο τῶν ἡρώων καὶ τὸν ἡρωϊκότερο τῶν ἁγίων.